DOĞALGAZ DAĞITIM ŞİRKETLERİ VE BELEDİYE PAYLARI Doğalgaz, keşfinden bu yana insanlık tarihi açısından devrimsel derecede önemli bir enerji kaynağını petrol ile beraber oluşturagelmiştir. Bu bağlamda doğalgazın 19. Yüzyıl itibariyle evlerde ısınma amaçlı, daha sonra da sanayide kullanılmaya başlanması son derece evrimsel bir süreç neticesinde, ülkelerin enerji tüketim alışkanlıklarını değiştirmiştir. Doğalgazın, yakıldığı zaman son derece düşük miktarda karbondioksit ve karbonmonoksit yaymasından ötürü yıllar geçtikçe dünya genelinde hem elektrik elde etmede, hem de evlerin yanı sıra sanayi tesislerinde, ekonominin çarklarının döndürülmesinde yadsınamaz bir rol üstlendiği görülmüştür. Burada unutulmaması gereken en dikkat çekici konulardan birisi ise enerji kaynaklarının dağılımının dünya üstünde adaletsiz olmasıdır. Dünya coğrafyasının batısı ve kuzeyinde petrol ve doğalgaz son derece az miktardayken, doğu ve güneyinde bu kaynakların yoğun olduğu görülmektedir. Bundan ötürü ilgili kaynakları yüksek miktarlarda ellerinde bulunduran devletler ile bu kaynaklara yüksek oranda bağımlılığı bulunanlar arasındaki devletlerarasındaki ilişkiler, zaman içerisinde bu durumdan ötürü gerginleşebilmekte, dönem dönem ise iş birliği halini alabilmektedir. Esasında günümüzde yoğun bir biçimde tartışılan ve geleceğinin nereye evirileceği hususunda çeşitli senaryolar geliştirilen Rusya Federasyonu- Ukrayna ilişkilerinin hayati bir boyutunu da, savaş çıkması halinde Avrupa’nın en önde gelen doğalgaz tedarikçisi olan Moskova’nın zorlu kış şartlarında vanayı kapatıp kapatmayacağı konusu oluşturmaktadır. Öte yandan 1990’lı yıllardan günümüze değin uzanan süreçte çok ciddi ekonomik büyüme oranları yaşayan Türkiye’nin, sosyo-ekonomik ve sosyo-politik sisteminin kesintisiz sürdürülmesi açısından petrol ve doğalgaz temininde aksaklık yaşamaması çok kritik öneme sahip bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’nin doğalgaz tedarik politikaları bağlamında boru hatları özelinde Rusya, Azerbaycan ve İran ile geliştirdiği ilişkilerin istikrarlı olması elzemdir. Son dönemlerde bu konuda yaşanan gelişmeler, enerji üreticisi- tüketicisi devletlerarasındaki ilişkilerin çok hassas bir dengede yürütüldüğünü ve gelecekte de bunun devam edeceğini açıklıkla göstermektedir. Öte yandan Türkiye’nin son senelerde sıvılaştırılmış doğalgaz bağlamında yaptığı hem ulusal hem de uluslararası girişimler de enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve kaynak temin güvenliğinin tesisi bakımından dikkate alınması gereken konular olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın yazarı tarafından son derece titiz ve geniş bir alan yazımından yararlanılarak alanında çok değerli bir eser ortaya konulduğu değerlendirilmektedir. Bahse konu çalışmanın özelde Türkiye, genelde ise dünya doğalgaz politikalarının nereden nereye geldiğini ve nereye doğru evirilebileceğinin anlaşılması açısından bir akademik başvuru kaynağı olduğu kanısındayım. İlgilenen herkese alanındaki diğer değerli çalışmalarla beraber okunması ve de el altında bulundurulması gereken bu akademik eseri önermekteyim. Herkese sağlıklı günler ve iyi çalışmalar dileklerimle. Saygılarımla Tarih: 11 Şubat 2022 Yrd. Doç. Dr. (Dr. Öğr. Üyesi) Sina Kısacık Kıbrıs İlim Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Ozanköy-Girne-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
TR − TL
